Czy przewlekłe zapalenie gardła może się przerodzić w nowotwór?

Pytanie nadesłane do redakcji

Czy przewlekłe zapalenie gardła może przerodzić się w nowotwór?

Odpowiedziała

lek. med. Agata Szołdra-Seiler
otolaryngolog
Gabinet Laryngologiczny
Koszalin

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Gardło ma 3 piętra: część nosową, ustną i krtaniową. Każdy z tych obszarów jest narażony na nieco odmienne czynniki drażniące i drobnoustroje patogenne.

Generalnie zapalenia gardła są różnorodne i ze względu na czynniki wywołujące dzieli się je na:

• Zapalenia infekcyjne (wywołane różnymi drobnoustrojami) i
• Zapalenia nieinfekcyjne:
  • uwarunkowane zaburzeniami immunologicznymi (alergie, deficyty odporności)
  • związane z uszkodzeniem czynnikami fizycznymi i chemicznymi
  • powodowane zaburzeniami metabolicznymi, hormonalnymi i pewnymi chorobami ogólnoustrojowymi, czy odwodnieniem
  • powiązane z niedoborem witamin, żelaza itp.

Nowotworzenie zachodzi w kilku fazach. Wyróżnia się: etap inicjacji, promocji i progresji.

Na pierwszym etapie czynnik karcynogenny przedostaje się do wnętrza komórki i uszkadza jej DNA. Na drugim etapie zachodzą zmiany w genotypie. W trzecim okresie dochodzi do namnażania się zmienionych nowotworowo komórek i powstaje guz nowotworowy.

Wśród czynników karcynogennych wymienia się czynniki fizyczne, chemiczne lub biologiczne (onkowirusy).

Ciągle jeszcze nie wiemy wszystkiego o początku, czyli inicjacji nowotworu. Badania epidemiologiczne nad nowotworami układu pokarmowego i oddechowego (gardło jest wspólnym odcinkiem dla obu tych dróg) dowodzą jednak, że przewlekłe współnarażenie na dym tytoniowy (dotyczy to palenia czynnego i biernego) i alkohol inicjuje i promuje nowotworzenie.

Innym czynnikiem karcynogennym są orzeszki betel żute w niektórych krajach azjatyckich. W Indiach 50% nowotworów jamy ustnej i gardła jest związanych z tym zwyczajem. Innymi czynnikami sprzyjającymi nowotworzeniu są: zły stan higieny jamy ustnej, niedobory pokarmowe, awitaminozy, długotrwałe drażnienie błony śluzowej ostrymi krawędziami zębów, czy źle dopasowanymi protezami zębowymi, refluks krtaniowo-gardłowy. Udowodniono również, że narażenie na nikiel i alkohol izopropylowy sprzyja nowotworom zatok przynosowych. Promieniowanie jonizujące zaś ma znaczenie w powstawaniu nowotworów tarczycy, skóry i ślinianek. Istnieje też znacząca grupa raków jamy ustnej, gardła i krtani związanych z przebytą wiele lat (10-20) wcześniej infekcją HPV, czyli wirusem brodawczaka ludzkiego typ 6. i 11. A zakażenie wirusem Epsteina i  Barr jest uznawane za przyczynę chłoniaka i raka nosogardła.

Statystycznie częściej chorują mężczyźni, a największą zachorowalność odnotowuje się między 5.-6.-7. dekadą życia.

To, czy zachorujemy na nowotwór jest indywidualne i związane z osobniczą strukturą genetyczną, stylem życia, siłami odpornościowymi i czynnikami środowiskowymi. A czynniki karcynogenne są wymieniane także wśród czynników wywołujących przewlekłe zapalenie jamy ustnej, gardła i krtani.