Jak postępować z ciałem obcym w uchu?

Pytanie nadesłane do redakcji

Bardzo proszę o radę, co robić, jeśli doszło do zatkania prawego ucha gumą do żucia? W uchu nic się nie dzieje poza uczuciem tkwiącej gumy. Czy można jakimś domowym sposobem usunąć tę gumę, czy konieczna jest wizyta u lekarza?

Odpowiedziała

lek. med. Agata Szołdra-Seiler
specjalista otolaryngolog
Oddział Laryngologii
Szpital Wojewódzki w Koszalinie

Jeśli przewód słuchowy zewnętrzny jest dostatecznie szeroki i pomocnik w dobrym oświetleniu widzi płytko! zalegającą gumę do żucia, może spróbować uchwycić ją jak najszerzej zdezynfekowaną pensetką z przybornika do pielęgnacji paznokci lub depilacji włosków. Lekko wahadłowym ruchem należy ją wysunąć. Jeśli guma wydłuża się i przewęża, to trzeba przechwycić ją w najdalszym możliwym punkcie i ponownie pociągnąć. Gdyby operacja się nie powiodła i doszło do zagłębienia się ciała obcego, to bezwzględnie nie polecam dalszych prób jego wydobycia - potrzebny będzie profesjonalista. Jeśli guma przyklei się do błony bębenkowej, będzie znacznie trudniej ją ewakuować. Próbę wydobycia należałoby poprzedzić schłodzeniem gumy (pobyt na dworze, chłodny kompres), aby stała się twardsza i tym samym mniej plastyczna.

Generalną zasadą jest, że ciało obce w uchu wydobywa laryngolog posiadający odpowiednie narzędzia, umiejętności, może (nawet w powiększeniu) ocenić położenie ciała obcego i określić jego rodzaj, jeśli wywiad jest niejasny. Spotykamy ciała obce organiczne (groch, fasola, pestki owoców, bazie itp.) i nieorganiczne (koraliki, guziki, papier, wata, gąbka itd). Szczególnie dokuczliwe są żywe owady, które poruszają się wywołując nieprzyjemny hałas, ból, duży dyskomfort i niepokój pacjenta. Każde ciało obce w uchu powinno zostać usunięte jak najszybciej.

Podczas codziennej aktywności i nawet przy przypadkowym włożeniu palca do ucha ciało obce może przesunąć się w głąb przewodu słuchowego, zaklinować się boleśnie i być powodem niedosłuchu, może także uszkodzić błonę bębenkową i ucho środkowe. Zaleganie ciała obcego w przewodzie słuchowym może spowodować również zapalenie skóry przewodu słuchowego. To dodatkowo utrudni jego wydobycie i będzie wymagało dodatkowego leczenia.

U dzieci i osób chorych psychicznie ciała obce usuwa się zwykle w krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Przy usuwaniu ciał obcych używa się ssaków z odpowiednimi końcówkami, tępych haczyków, które delikatnie wprowadza się za ciało obce. Można też spróbować je wypłukać, jeśli mamy pewność, że błona bębenkowa nie jest uszkodzona. Ciała nieorganiczne wypłukuje się wodą, ciała organiczne spirytusem. Żywe owady można zalać oliwą w celu uprzedniego ich uśmiercenia.

Na koniec jeszcze raz chcę podkreślić, że usunięcie ciała obcego z różnie ukształtowanych przewodów słuchowych zewnętrznych bywa wyzwaniem nawet dla profesjonalisty, dlatego nie zalecam, a wręcz odradzam samodzielność w tym zakresie.