Rehabilitacja słuchu odgrywa ogromne znaczenie, jako element składowy leczenia chorych z niedosłuchem.
Do operacji wykonywanych w niektórych typach głuchoty i głębokiego niedosłuchu należy wszczepianie implantu ślimakowego. Jednym z niezbędnych elementów, które są uwzględniane podczas kwalifikacji do wszczepienia implantu jest zaakceptowanie programu rehabilitacji pooperacyjnej. U dzieci z implantem ślimakowym rehabilitacja jest prowadzona, co najmniej przez 5 lat.
U dzieci z uszkodzonym słuchem rehabilitacja ma na celu przystosowanie dziecka do samodzielności życiowej.
Metody terapii logopedycznej dzieci obejmują:
- metody audytywno-werbalne (zwane inaczej jednozmysłowymi lub słuchowo-słownymi),
- metody oralne (wielozmysłowe, ustno-słuchowe),
- fonogesty,
- komunikację totalną,
- język migowy.
Wybór metody nie jest prosty i zależy od indywidualnych potrzeb i możliwości pacjenta.
Metoda audytywno-werbalna opiera się na doskonaleniu mowy w środowisku rodzinnym. Wprowadza się tzw. wychowanie słuchowe. Jest to proces usprawniania dzieci, u których do uszkodzenia słuchu doszło przed wykształceniem się mowy. Jeśli do uszkodzenia słuchu doszło po rozwoju mowy, stosuje się trening słuchowy opierający się na wspomnieniu mowy. Najważniejszym bodźcem akustycznym dla dziecka jest mowa matki. Powinna ona zainteresować dziecko wszelkimi dźwiękami z otoczenia, zwracać na nie uwagę, pokazywać źródło tych dźwięków. Można się w tym celu posługiwać przedmiotami, takimi jak pralka, odkurzacz, dzwoniący dzwonek do drzwi czy telefon. Wychowanie słuchowe ma przebieg etapowy – od dźwięków z otoczenia po dźwięki mowy.Metody oralne są podobne do metody audytywno-werbalnej, ale dodatkowo uczy się odczytywania mowy z ust oraz uzupełniania niedoborów percepcji słuchowej poprzez mimikę i gesty.
Fonogesty – metoda ta wspiera wykształcenie odczytywania mowy z ust, polega na zastosowaniu systemu gestów wspomagających słuchanie. Bez mówienia jednak gesty nie mają samodzielnego znaczenia.
Komunikacja totalna polega na zastosowaniu wszystkich dostępnych metod w celu skutecznego porozumiewania się. Wykorzystuje się mowę ustną, wyraźną artykulację, odczytywanie mowy z ust, systemy manualne, mowę ciała, język migowy.
Język migowy wprowadzany jest, jeśli pacjent z różnych przyczyn nie chce lub nie może posługiwać się językiem fonicznym.
W każdej metodzie zaleca się wykorzystywanie aparatów, implantów w celu wykorzystania resztek słuchowych.
U pacjentów z niedosłuchem, u których wykonano protezowanie słuchu, bardzo ważnym etapem jest rehabilitacja słuchu i mowy. Po jej zakończeniu ocenia się korzyści z protezowania i dokonuje się ewentualnych korekt w dopasowanym aparacie.
